Άγιος Illtud - Ηγούμενος και Μέγας Σχολάρχης - Ιδρυτής του Μεγάλου Μοναστηριού Llantwit στην Ουαλία
Ημερομηνία Εορτής: 6 Νοεμβρίου
Τύπος Εορτής: Σταθερή. Εορτάζει 6 Νοεμβρίου εκάστου έτους.
Πότε
; - 505 μ.Χ.
Άλλες ιστορικές πηγές αναφέρουν 450 - 535 μ.Χ.
Βιογραφία
Ο Άγιος Ίχλτυτ (Άγιος Illtud) είναι μία εξέχουσα προσωπικότητα και ένας από τους πιο φημισμένους Ουαλούς Αγίους. Το όνομά του το συναντούμε ως Illtud, Illtyd, Elltud, Eltut, Ideuc και λατινικά Iltutus ή Hildutus. Αργότερα του έδωσαν το επίθετο Illtud Farchog (the Warrior), δηλαδή ο Πολεμιστής, και στον Άγιο Σαμψών, τον μαθητή του. Σύμφωνα με μια πηγή Νορμανδών της Βρετανίας το όνομά του σημαίνει «αὐτὸς ποὺ σώθηκε ἀπὸ ὅλα τὰ πονηρὰ πνεύματα» (στὰ λατινικὰ «Ille ab omne mine tutus» καὶ ἀγγλικὰ «The one safe from all evil»).
Ο βίος του, γραμμένος περίπου το 1140 μ.Χ., έχει μικρή ιστορική αξία. Ωστόσο, ο «Βίος του Αγίου Σαμψών» (☦28 Ιουλίου), που συντέθηκε περίπου 500 χρόνια νωρίτερα, έχει κάποιες σημαντικές αναφορές. Εκεί καταγράφεται ως μαθητής του Αγίου Γερμανού της Ωξέρ (☦ 31 Ιουλίου), που τον χειροτόνησε. Αποκαλεί τον Άγιο Illtud «τον πιο μορφωμένο από τους Βρετανούς τόσο στις Διαθήκες όσο και σε κάθε είδους γνώση» και μιλά για τη μεγάλη μοναστική του σχολή.
Ο μέγας αυτός Άγιος της Ορθοδόξου Δυτικής Εκκλησίας γεννήθηκε το 450 μ.Χ. στη Δ. Γαλλία, στη Βρεττάνη. Πατέρας του ήταν ο Βισκάισιος (Biscausius ή Bicanus), Ρωμανοκέλτης στρατιωτικός, όπως και ο μεγαλύτερος αδελφός του Σάτουρν ή Σατουρνίνος. Η γιαγιά του πατέρα του, Aldor, ήταν κόρη της αδελφής του Αγίου Πατρικίου, προστάτη της Ιρλανδίας, της Llamain και του Restitutus και επίσης αδελφή του Αγίου Γερμανού (400 - 474 μ.Χ.). Η μητέρα του ονομαζόταν Ρηγούλα. (Riengulida, τὸ ίδιο βαπτιστικὸ όνομα είχε και η Αγία Φιλοθέη). Η Ρηγούλα ήταν βρετανικής καταγωγής, εγγονή του βασιλιά Κουνέδα. Η αδελφή της Ιγκέρνα (Igerna ή Igraine) ήταν η μητέρα του βασιλιά Αρθούρου. Η Ρηγούλα περιγράφεται από τους ιστορικούς ως μια συνετή και σοφή αρχόντισσα.
Σε πολύ νεαρή ηλικία οι γονείς του έστειλαν τον Άγιο Illtud να μαθητεύσει στο τοπικό σχολείο. Από τα πρώτα βήματα του γιού τους του νεότερου, κατάλαβαν ότι διέφερε από τα άλλα παιδιά της ηλικίας του. Ο μικρός μαθητής είχε το χάρισμα της ευφυΐας. Αποστήθιζε και ενεθυμείτο καλά πολλά κεφάλαια από τα μαθήματά του. Μάθαινε γρήγορα και σωστά και ρουφούσε κάθε γνώση, που του δινόταν από τους δασκάλους του. Λένε για τον Άγιο ότι ήταν το πιο μορφωμένο παιδί των Ρωμανοκελτών της Γαλλίας. Στη Γαλλία σπούδασε όλες τις επιστήμες της εποχής του: μαθηματικά, φιλοσοφία, ρητορική, γλυπτική και εντρύφησε στην Ελληνική και Ρωμαϊκή Παιδεία.
Επίσης σπούδασε στο Παρίσι, έχοντας συμμαθητή του τον πρίγκιπα του Κερετίγκον (Ceredigion), Μπριόκ (440 - 530 μ.Χ). Ο Άγιος Μπριόκ (Briok ή Brieuc, Βρίοχος), γιος του Cerpus και της Eldruda και απόγονος του βασιλιά Κουνέδα, επήγε και σπούδασε στο Παρίσι δίπλα στον δάσκαλο Άγιο Γερμανό των Παρισίων κατόπιν εντολής την οποία έδωσε στην μητέρα του ένας άγγελος. Εκοιμήθη το 530 μ.Χ. στη Βρεττάνη, στην πόλη που φέρει σήμερα το όνομά του Σαιν Μπριέ (St Brieuc). Ετάφη στην εκκλησία, που είχε ιδρύσει, και η οποία σήμερα είναι ο ομώνυμος καθεδρικός ναός του.
Δάσκαλος λοιπόν τόσο του Αγίου Illtud όσο και του Αγίου Μπριόκ ήταν ο Άγιος Γερμανός, που είχε γεννηθεί στη Βρεττάνη. Όταν οι Γότθοι κατέκτησαν το Παρίσι και κατέστρεψαν τη σχολή του, ο Γερμανός επέστρεψε στη γενέτειρά του, τη Βρεττάνη, και ίδρυσε μικρή σχολή. Εκτός των άλλων, λοιπόν, ο Άγιος Illtud σπούδασε την τέχνη κατασκευής κτιρίων και της γλυπτικής και αργότερα ίδρυσε στις Βρετανικές Νήσους την πρώτη σχολή γλυπτικής. Εντρύφησε συγχρόνως σε όλα αυτά, καλλιεργώντας λαμπρό χαρακτήρα και αποκτώντας πλούσια γνώση.
Επίσης φοίτησε στη μονή-σχολή, στη σχολή που είχε δημιουργήσει ο Άγιος Κασσιανός (360 - 435 μ.Χ.) στη Μασσαλία. Πολλές ιστορικές πηγές μας λέγουν ότι από τη μονή του δόθηκαν χειρόγραφα με τα γραπτά του Αγίου Κασσιανού από εμπειρίες του από τους ασκητές και τις ασκήτριες της Αιγύπτου και έργα του Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου για προσωπική του χρήση, τα οποία αργότερα χρησιμοποίησε στη μονή και τη σχολή του. Οι 24 συζητήσεις του Κασσιανού με Αιγύπτιους μοναχούς, τις οποίες παρέλαβε ο Άγιος Ίχλτυτ (Illtud), διαβάζονταν την εποχή του, αλλά και πολύ αργότερα, ειδικά κατά τον Μεσαίωνα στις μονές της Δύσης.
Παράλληλα με τις θεωρητικές σπουδές έκανε και στρατιωτικές, όπως και άλλα μέλη της οικογένειάς του, όπως προαναφέρθηκε. Γρήγορα έκανε λαμπρή στρατιωτική σταδιοδρομία και θαυμαζόταν από όλους τους στρατιωτικούς για τη γενναιότητα και τις επιδόσεις του. Όταν ήταν στρατιωτικός, σε ηλικία 20-22 ετών, γνώρισε και παντρεύτηκε την γεμάτη αρετές και πλούσια σε προτερήματα Τρύνιχιτ (Trynihid).
Όταν ήρθε στην Ουαλία, κατατάχθηκε στον στρατό του βασιλία Παύλου (Paul of Penychen) της περιοχής Κλαμόργκαν, τον αδελφό του Αγίου Γκούινχλιου. Υπάρχουν αναφορές ότι υπηρέτησε στον στρατό του βασιλιά Αρθούρου, αλλά δε φαίνεται να ευσταθούν, καθώς πριν γεννηθεί ο βασιλιάς, ο Ίχλτυτ ήδη είχε καρεί μοναχός.
Ιστορικές πηγές αναφέρουν επίσης ότι το 516 μ.Χ., όταν έγινε η στέψη του βασιλιά Αρθούρου (500 - 539 / 542 μ.Χ.) από τον πνευματικό του πατέρα Δουρβίκιο στο ρωμαϊκό αμφιθέατρο της πόλης Καέρλιoν, ο Ίχλτυτ ήταν παρών.
Επίσης αναφέρεται ότι σε κάποιο από τα ταξίδια του στην Ν. Ουαλία ως στρατιωτικός, οι στρατιώτες του συνάντησαν τον Άγιο Κάτογκ, που μόναζε στα νησάκια, στο κανάλι του Μπρίστολ. Οι στρατιώτες του Ίχλτυτ γοητεύθηκαν από τα σοφά λόγια που τους είπε για τον Χριστό. Όταν γύρισαν, διηγήθηκαν όσα έγιναν από έγιναν στον ιππότη Ίχλτυτ, ο οποίος αναζήτησε τον Άγιο, για να ακούσει ο ίδιος τα άγια λόγια από το στόμα του. Αναφέρεται ότι ο Άγιος Κάτογκ τον συμβούλευσε να εγκαταλείψει την στρατιωτική του σταδιοδρομία και να αφιερώσει τη ζωή του στον Θεό και στο έργο της Εκκλησίας.
Όμως σύμφωνα με πολλές ιστορικές πηγές δεν είναι δυνατό να συνέβη κάτι τέτοιο. Ο Άγιος Κάτογκ, γεννήθηκε το 497 μ.Χ. και δε μπορεί να τον οδήγησε στη μοναστική ζωή. Εδώ πρέπει να γίνεται σύγχυση. Εκείνο, που πολλές πηγές αναφέρουν και είναι επιβεβαιωμένο, είναι ότι ο Άγιος Ίχλτυτ συναντάτο συχνά με τον Άγιο Κάτογκ στα νησάκια Φλατ Χόλμ και Στιπ Χόλμ περί το 520 μ.Χ.
Εκεί. σε μικρά κελλιά μέσα σε σχισμές των βράχων έμεναν οι Άγιοι Κάτογκ, Γκίλτας ο Σοφός, Φίνιαν ο Ιρλανδός, Σαμψών και πολλοί άλλοι Άγιοι της Κελτικής Εκκλησίας, κυρίως την περίοδο της νηστείας. Αποσύρονταν εκεί για περισσότερη πνευματική άσκηση και περισυλλογή, καθώς τη συγκεκριμένη περίοδο δε δίδασκαν στις σχολές τους, ούτε έκαναν ιεραποστολικά ταξίδια. αλλά ζούσαν σύμφωνα με τους κανόνες της Κελτικής Εκκλησίας για τον τρόπο ζωής και άσκησης την περίοδο των νηστειών.
Η μεταστροφή του Ίχλτυτ στον Χριστό προφανώς έγινε κατόπιν φωτισμού και πληροφορίας που έθεσε στην καρδιά του ο Θεός, ή, όπως ιστορείται αλλιώς, με επίσκεψη αγγέλου σταλμένου από τον Θεό, για να τον οδηγήσει στον δρόμο Του. Ήταν, λέγουν, κάποιο καλοκαίρι με τους στρατιώτες του και τη σύζυγό του κοντά στον ποταμό Τάουεν (Dawen), όταν δέχθηκε κλήση από τον Θεό. Ο Άγιος τότε εγκατέλειψε τον έγγαμο βίο. Όταν γνώρισε τον Χριστό, έκανε την πρώτη του εξομολόγηση με βαθειά συντριβή για την πρότερη ζωή του στον Άγιο Τερβύγκ (Δουρβίκιο), στη μονή του οποίου εκάρη μοναχός. Επίσης, κοντά στον Άγιο Τεβρύγκ, στη μοναστηριακή σχολή του Χένχλαν, έκανε όχι μόνο θεολογικές σπουδές, αλλά πήρε και τις γνώσεις της ελληνικής Αλεξανδρινής Σχολής, τους θησαυρούς της οποίας είχε μεταφέρει ο Άγιος Τεβρύγκ στη σχολή του. Εκείνη την εποχή η μονή-σχολή του Αγίου Τεβρύγκ αριθμούσε 1000 μοναχούς.
Ο Άγιος Τεβρύγκ έγινε για τον νεαρό Ίχλτυτ πρώτος ηγούμενος και πνευματικός. Με τις ευλογίες του ηγούμενου Τεβρύγκ πήγε στη Ν. Ουαλία, κοντά στο μέρος, όπου δημιουργήθηκε η πρώτη εκκλησία μετά την επιστροφή της πρώτης χριστιανικής βρετανικής οικογένειας από τη Ρώμη.
Εκεί. λένε οι βιογράφοι του, έζησε τρεις μήνες σε μια σπηλιά με την ευλογία και την υπόδειξη του Αγίου Τεβρύγκ. Η σπηλιά αυτή βρισκόταν στην εύφορη κοιλάδα των Ρόδων ή Χόνταντ (Hodnant), όπως την ονόμαζαν οι Βρετόνοι (Britons), στην επαρχία Κλαμόργκαν της Ν. Ουαλίας. Έπειτα ξύρισε τα γένια και την κεφαλή του και φόρεσε έναν χιτώνα από δέρμα ζώου. ο Άγιος συνήθιζε τις νύχτες να μπαίνει στα παγωμένα νερά στο ποταμάκι δίπλα στη σπηλιά του και να λέγει αργά τρεις φορές το «Πάτερ ἡµῶν» και Ψαλμούς έχοντας τα χέρια του υψωμένα στους ουρανούς.
Όταν βρισκόταν στη σπηλιά-κελλί του, αντάμωσε τον ηγεμόνα της περιοχής Μέρχουιν (Merchwyn ἢ Marcianus, Μαρκιανό), ο οποίος σ' ένα από τα κυνήγια του αναζήτησε καταφύγιο στον ερημίτη. Εκείνος τον υποδέχθηκε, τον φιλοξένησε με αγάπη και μεταξύ τους αναπτύχθηκε μεγάλη φιλία. Ο ηγεμόνας του παραχώρησε δικαιώματα της γης, για να φτιάξει στην κοιλάδα Χότναντ πλάι στον ποταμό Χόουνι (Howni ἢ Hoddhi) μονή-σχολὴ (εκεί κοντὰ βρισκόταν καὶ ἡ ένδοξη σχολὴ της Εϊργκάιν, ἡ Côr Eurgain).
Η ίδρυση της μεγάλης μονής - σχολής Χλανίχλτυτ Βάουρ (Llantwit)
Φαίνεται ότι περί το 480 μ.Χ. ο Άγιος Illtud, ο προστάτης όσων μαθητών και σπουδαστών έχουν δυσκολίες να αφομοιώσουν τα μαθήματα, ίδρυσε τη μεγάλη και ιστορική μονή - σχολή του.
Στην τοποθεσία αυτή ήθελε να φτιάξει κοιμητήριο ο Δουβρίκιος, όταν ασκήτευε εκεί κοντά, πριν γίνει επίσκοπος και ιδρύσει τη δική του μονή - σχολή. Από την εποχή ακόμα του χαλκού και το σιδήρου όλοι επιθυμούσαν να εγκατασταθούν στην κοιλάδα αυτή, των ανθέων και του μελιού, όπως ονομαζόταν, ή αλλιώς κοιλάδα των Ρόδων (Vallis Rosina), όπως τη χαρακτήριζαν οι Ρωμαίοι. Πλάι στη μονή - σχολή υπήρχε ένα μικρό ποτάμι. Σε αυτό το ποταμάκι, το Ogney Brook, οι άγιοι, οι μοναχοί και οι σπουδαστές μπορούσαν να ταξιδεύουν με βάρκες coracle και να εφοδιάζονται τα αναγκαία για την επιβίωσή τους.
Στην αρχή λοιπόν η μονή - σχολή του Αγίου Illtud είχε λίγους μοναχούς - μαθητές, αρκετοί από τους οποίους ήταν πρώην στρατιώτες του.
Ενώ ξεκίνησε με λίγους μοναχούς, σε λίγες δεκαετίες έφθασε να γίνει μεγάλη ένδοξη μονή και ανώτερη σχολή το Χλαντούιτ Μέιτζορ (Llantwit Major στὰ ἀγγλικά) ἢ Χλανίχλτυτ Βάουρ (Llanilltud Fawr στὰ οὐαλικά). Με την πάροδο του χρόνου το μοναστηριακό του σχολείο ανέβηκε σε μεγάλο πνευματικό επίπεδο, γέννησε μεγάλες μορφές Αγίων της Ουαλίας και ο Illtud έγινε δάσκαλος και πνευματικός πατέρας πολλών Αγίων της Ορθοδόξου Δυτικής Κελτικής Εκκλησίας. Κοντά του μαθήτευσαν σπουδαίοι και χαρισματικοί άνδρες. Οι μαθητές δεν ήταν μόνο ντόπιοι, αλλά και από όλα τα μέρη των Βρετανικών Νήσων και από τη Δ. Ευρώπη. Δικαίως πριν λίγες δεκαετίες το βιβλίο Γκίνες ονόμασε τη σχολή του το πρώτο πανεπιστήμιο των Βρετανικών Νήσων.
Από τους πρώτους μαθητές του ήταν ο τελευταίος επίσκοπος Λονδίνου Θεωνάς και ο γιος του Τεγκόνουι. Μαθητές του εχρημάτισαν επίσης: ο Άγιος Γκίλτας ο Σοφός, ο οποίος, όταν χήρευσε σε ηλικία 29 ετών περί το 506 μ.Χ., έγινε μοναχός, ο αδελφός του Γκίλτα, ο ιερέας Σαμψών και ο ερημίτης Εύγκρατος. Επίσης, ο Άγιος Δανιήλ του Μπάνγκορ της Β. Ουαλίας, ο Άγιος Σαμψών, ο μετέπειτα επίσκοπος Dol, και ο διάδοχος του Αγίου Illtud στη Βρεττάνη, ο Μέιλορ ή Μαγκλόριος, που είχε έρθει στη σχολή του Illtud από νήπιο. Επίσης, ο Άγιος Παύλος Ορέλιαν, ο ιεραπόστολός του.
Εδώ φοίτησε ο Άγιος Πάταρν από τη Γαλλία, ο οποίος αργότερα ίδρυσε τη μεγάλη και ιστορική μονή - σχολή Χλανπάταρν Βάουρ. Εδώ μαθήτευσε επίσης ο βασιλιάς της Ουαλίας Μέλγκουν Γκουίνεδ (Maelgwn Gwynedd), τα παιδιά και οι συγγενείς του πρίγκιπα Ονωρίου, που ήρθε από τη Βρεττάνη, καθώς και ο Άγιος Χεουιν, ιδρυτής της εκκλησιαστικής κοινότητας του Αμπερντάρον απέναντι από το νησί Μπάρτζι. Ο Άγιος Γκίλτας ο Σοφός στο βιβλίο του The downfall of Brittain γράφει ότι ο βασιλιάς μυήθηκε στη γνώση των γραμμάτων και της φιλοσοφίας και την πνευματική χριστιανική εκπαίδευση κυρίως από τον μεγάλο δάσκαλο Άγιο Illtud. Εδώ ο Ουαλός βάρδος Ταλιεσίν βαπτίστηκε χριστιανός και πλούτισε τις γνώσεις του στην τέχνη και τα γράμματα.
Εδώ φοίτησαν ο Άγιος Τύτουαλ και ο αδελφός του, Άγιος Λεονόριος, οι οποίοι κατόπιν με τη μητέρα τους Πομπηία και άλλους 73 ασκητές έφυγαν με τις ευλογίες και τις νουθεσίες του Αγίου Illtud, για να μεταφέρουν το μήνυμα του Ευαγγελίου στην γενέτειρά του, τη Γαλλία.
Μαθητής και μοναχός του Αγίου Illtud υπήρξε και ο μεγαλύτερος από αυτόν αδελφός του Σατούρν (Σατουρνίνος) και εδώ χειροτονήθηκε ιερέας. Είχε παντρευτεί την πολύ νεότερή του πριγκίπισσα Κάννα (Cannna), κόρη του εξαδέλφου του και βασιλιά της περιοχής, της οποίας σύμφωνα με το έθος της εποχής έγινε κηδεμόνας μετά το θάνατο του πατέρα της. Ο Σατούρν και η Κάννα απέκτησαν ένα γιο, τον Άγιο Κράχλο.
Ο Σατουρνίνος απο τη μονή του αδελφού του στη Ν. Ουαλία έρχεται στο νησί των Αγίων, το Άγγλεσυ, περί το 500 μ.Χ. (και ευρίσκεται κοντά στη σημερινή πόλη Beaumaris). Εκεί ιδρύει την εκκλησιαστική κοινότητα Χλανσάτουρν (Llansadwrn) και δίπλα ένα μικρό σχολείο, στο οποίο ο ίδιος διήυθυνε και δίδασκε στους μικρούς μαθητές τις γνώσεις που έλαβε κοντά στον αδελφό του. Εδώ ήρθε για λίγο καιρό προς το τέλος της ζωής της η σύζυγός του Κάννα.
Ο μετέπειτα αναγνωρισμένος Άγιος της Κελτικής Εκκλησίας Σατουρνίνος εκοιμήθη το 530 μ.Χ. και ετάφη στο Χλανσάτουρν. Αργότερα, το 546 μ.Χ., εκοιμήθη και η σύζυγός του και ετάφη δίπλα του. Αυτό δηλώνει η λατινική επιγραφή της επιτάφιας πλάκας που βρέθηκε το 1742 μ.Χ. (οι ειδικοί την τοποθετούν στα μέσα του 6ου αι.): «Εδώ είναι θαμμένος ο ευλογημένος Σατουρνίνος και σύζυγος· ειρήνη και στους δύο σας». Έως σήμερα η εκκλησία και το χωριό φέρουν το όνομά του Llansadwrn.
Την εποχή του Αγίου Illtud η σχολή είχε επτά μεγάλες αίθουσες για διαφορετικά τμήματα. Επίσης, περιελάμβανε 400 οίκους, ιδιόκτητα κελλιά για τους ιερείς και τους μοναχούς (βλέπε κεφάλαιο που αναφέρεται στα σχολεία).
Η μοναστηριακὴ ζωὴ του Χλανίχλτυτ Βάουρ (Llantwit)
Το σχολείο, το μοναστήρι και οι διδαχές του Αγίου Ίχλτυτ είχαν ένα σκοπό, να καρποφορήσει η προσευχή του Χριστού, να γίνουν όλοι οι χριστιανοί ένα σώμα, όπως ακριβώς εύχονταν οι άλλοι Άγιοι της Κελτικής Εκκλησίας και όλοι οι Αγιοι και Μάρτυρες απανταχού της γης.
Για τον Άγιο γράφουν, επίσης ότι επισκεπτόταν και εμψύχωνε τους φυλακισμένους, έντυνε τους γυμνούς και έτρεφε τους πεινασμένους με τα αγαθά του εύφορου κήπου της μονής.
Λέγεται γι' αυτόν ότι ήταν το κλειδί για την ανάπτυξη του ουαλικού έθνους. Η προσφορά του ήταν μεγάλη στην εκπαίδευση, την τέχνη και κυρίως την ανάπτυξη της γεωργίας (δίδαξε στην Ουαλία και στα υπόλοιπα μέρη των Βρετανικών Νήσων νέους τρόπους χρήσεως του αλετριού). Εφηύρε ένα ειδικό αλέτρι και τρόπο οργώματος, που ονομάστηκε «αλέτρι του Ίχλτυτ» και το οποίο υιοθέτησε από αυτόν όλη η Βρετανία. Οι Ουαλοί του χρωστούν ευγνωμοσύνη και με σεβασμό μιλούσαν όσο ζούσε ο Άγιος και αργότερα για τις μεθόδους που τους έδειξε στο όργωμα των χωραφιών.
Ίδρυσε μέσα στη μονή του γεωργικὴ σχολή, καθὼς η γη της ήταν πολὺ εύφορη, και δίδασκε στους μοναχοὺς και σπουδαστὲς την επιστήμη της βοτανολογίας και τη θεραπεία μέσω βοτάνων. Επίσης ταξίδευσε σε διάφορα µέρη της Βρετανίας προς αναζήτηση φυτών και λαχανικών, προκειμένου να τα φυτέψει στους κήπους του μοναστηρίου και µε αυτὰ να συντηρεί τους μοναχούς, τους μαθητὲς και τους προσκυνητές. Ο Άγιος Illtud έφτασε επίσης έως τη γενέτειρά του στη Δ. Γαλατία με μεγάλες βάρκες «gwrwgl» μεταφέροντας σπόρους για την καλλιέργεια των κήπων των μονών εκεί, όπου συγχρόνως δίδαξε τη μέθοδο του οργώματος. Απὸ εκεί κατὰ την επιστροφή του έφερε σπόρους καὶ διάφορα βότανα.
Είναι γνωστὸ ότι την εποχή του Αγίου Illtud, τoν 5ο αιώνα, στη γενέτειρά του, τη Δ. Γαλατία, και στη Ρώμη ήταν γνωστοί οι θεραπευτὲς που χρησιμοποιούσαν φυτὰ και βότανα, οι φαρμακολόγοι της αρχαίας εποχής. Ευρέως γνωστὸς ήταν και ο θεμελιωτὴς της ιατρικής, Ιπποκράτης ο Κώος (460-377 π.Χ.). Επίσης ήταν γνωστὸ στη Δύση το έργο του φιλοσόφου και βοτανολόγου Θεοφράστου (372-287 π.Χ.) «Περί φυτών ιστορίας». Όλοι αυτοὶ οι γιατροὶ γνώριζαν τις πολύτιμες φαρμακευτικὲς ιδιότητες τών φυτών, πώς να χρησιμοποιούν το καθένα απὸ αυτὰ για τη θεραπεία των διαφόρων ασθενειών, ποιά απὸ αυτὰ παράγουν αιθέρια έλαια και ποιά είναι δηλητηριώδη.
Στην πατρίδα του Αγίου έφθασε η επιστήμη της βοτανολογίας απὸ την Αρχαία Ελλάδα, τη Μακεδονία και τα νησιὰ του Αιγαίου, απὸ τη Συρία και την Αίγυπτο.
Στις Βρετανικὲς νήσους οι γνώσεις της βοτανολογίας έφθασαν με τον Άγιο Illtud καi τoν σύγχρονό του Άγιο Κάτεβαν, ηγούμενο-σχολάρχη στο νησὶ Μπάρτζι, ο οποῖος επίσης καταγόταν απὸ τη Δ. Γαλατία. Απὸ τις σχολές τους η βοτανολογία μεταδόθηκε και στις άλλες σχολὲς των Βρετανικών νήσων. Έτσι οι σπουδαστὲς έμαθαν ποιά απὸ τα βότανα γίνονται ροφήματα, επίσης τις θεραπευτικὲς ιδιότητες των βοτάνων, όπως και ποιά από αυτὰ χρησιμοποιούνται κατά των δαγκωμάτων δηλητηριωδών φιδιών.
Τα δύο περιστατικά από τον βίο του Αγίου Σαμψών, που συνέβησαν όσο φοιτούσε στη σχολή, φανερώνουν ότι ο μεγάλος δάσκαλος και Άγιος Illtud γνώριζε καλά οτιδήποτε σχετικό με τα φυτά και τα βότανα και μετέδιδε τις γνώσεις του στους μαθητές του. Όταν κάποτε δάγκωσε ένα φίδι τον μαθητή Σαμψών, ο σχολάρχης Illtud τον θεράπευσε χρησιμοποιώντας πολτό που παρασκεύασε πιέζοντας βότανα μαζί. Αλλού αναφέρεται ότι και ο ίδιος ο Σαμψών έφτιαξε ίδιο θεραπευτικό πολτό, για να θεραπεύσει κάποιο φίλο του από δάγκωμα φιδιού.
Συνηθιζόταν στη μονή να τρίβουν ξεραμένα βότανα, κυρίως άνθη φλαμουριάς (tilium), και ο μάγειρας να έχει έτοιμο ρόφημα, όπως είχε ορίσει ο ηγούμενος Illtud, όταν επιστρέφουν από τους αγρούς οι μοναχοί, ώστε να το πίνουν πριν τη μεσημεριανή τους ανάπαυση, για να ξεκουράζεται και να καθαρίζεται το αίμα τους.
Ένας μαθητής του Αγίου, ο οποίος έκρυβε ζήλεια στην καρδιά του για τον ενάρετο Σαμψών, τις ημέρες που έκανε το διακόνημα της μαγειρικής μάζεψε δηλητηριώδη βότανα, τα ανακάτεψε με εκείνα που είχαν για ρόφηματα και τα έκανε χυμό. Μια ζεστή μέρα, όταν επέστρεψε κουρασμένος ο μοναχός Σαμψών το μεσημέρι από την εργασία στους αγρούς, του έδωσε να πιει, ελπίζοντας να αρρωστήσει ο Σαμψών και ακόμα καλύτερα να πεθάνει. Όμως, όπως φαίνεται, ο καλός Θεός δεν επέτρεψε να συμβεί αυτό, καθώς ο μάγειρας δεν εγνώριζε την σωστή δοσολογία, για να καταφέρει το σκοπό του. Ο Σαμψών, αφού ήπιε το χυμό του, ξεκουράστηκε και το απόγευμα συνέχισε την εργασία του. Στην τράπεζα μετά τον εσπερινό ο Σαμψών βρήκε τον μάγειρα και με αγάπη του είπε: « Αδελφέ μου, οφείλω να σε ευχαριστήσω για τον τόσο υγιεινό χυμό που με τόση φροντίδα και καλωσύνη μου ετοίμασες σήμερα. Σου εύχομαι ο ουρανός να υγιαίνει όλες τις ανάγκες του οργανισμού σου με την ίδια προστασία και φροντίδα, που είχες για μένα σήμερα». Όταν εκείνος άκουσε τα λόγια αγάπης του Σαμψών, ένοιωσε τύψεις για τους λογισμούς που είχε και για την πράξη του. Μετανοιωμένος του εξομολογήθηκε τι του έδωσε να πιει και ποιοι ήταν οι σκοποί του. Επίσης είπε ότι αμέσως μετά θα εξομολογηθεί το αμάρτημά του στον Ηγούμενο και Σχολάρχη Illtud και θα ζητήσει να αναχωρήσει από τη μονή - σχολή, καθώς δεν του άξιζε να ζει εκεί, ανάμεσα σε τόσο ενάρετους μοναχούς.
Ο Άγιος Illtud έκτισε αρχονταρίκια πλάι στη σχολή γλυπτικής της μονής, για να πίνουν οι εκκλησιαζόμενοι νερόμελο, ζεστή μέντα και άλλα βότανα.
Συνήθιζαν τις Κυριακές μετά τις ακολουθίες να προσφέρουν ζωμό από στάρι ή άλλα δημητριακά με μέλι από άγριες μέλισσες.
Εδώ να σημειωθεί ότι ο Άγιος Illtud γεννήθηκε και μεγάλωσε στη σημερινή Γαλλία, κοντά στις περιοχές της φυλής Aquitani. Αυτοί οι άνθρωποι γίγαντες (Megalithic people), που έφτασαν στην Ακουϊτανία από την Μακεδονία, το Αιγαίο και το Ιόνιο Πέλαγος. Η φυλή αυτή διατηρούσε στην παράδοση της γνώσεις, όπως ποια φυτά είναι δηλητηριώδη και επίσης ποια χρησιμοποιούνται για ροφήματα. Από την Ακουϊτανία αρκετούς αιώνες π.Χ. μέλη της φυλής αυτής έφθασαν στην Ιρλανδία και τις Βρετανικές Νήσους. Επίσης αυτή τη συνταγή ροφήματος τη γνώριζαν οι αρχαίοι Βρετόνοι (Britons). Ο Έλληνας Πυθέας (353 - 300 π.Χ.) μετά το ερευνητικό ταξίδι του στη Βρετανία από το 325 έως το 323 π.Χ., γράφει ότι, όταν ταξίδευσε γύρω από τις Βρετανικές Νήσους, συνάντησε ανθρώπους που έκαναν χρήση του ροφήματος αυτού.
Ακόμη, οι μαθητές της σχολής μάζευαν επιλεγμένα βότανα από τον κήπο, τα συμπίεζαν και έτσι έφτιαχναν κύβους, οι οποίοι διατηρουνταν πολύ καιρό. Μετά τις ακολουθίες τοποθετούσαν τους κύβους αυτούς σε ζεστό νερό και το έπιναν και ο χυμός αυτός ήταν πολύ οφέλιμος για την υγεία.
Για τον βίο του Αγίου Illtud και τη λειτουργία της μονής - σχολής του πληροφορούμαστε πολλά από τον βίο του μαθητού του Αγίου Σαμψών, ο οποίος γράφτηκε το 610 μ.Χ. στη Βρεττάνη Β. Γαλλίας και ονομάζεται «Vita Samsonis». Αναφέρει ότι ο λαμπρότερος δάσκαλος των Βρετόνων (Britons) ήταν ο Illtud. Όταν οι γονείς του Αγίου Σαμψών, οι ηγεμόνες της γειτονικής φυλής Δήμηται, Αμούν ή Ανούβιος και η πριγκίπισσα Άννα, περί το 491 μ.Χ. οδήγησαν τον μικρό Σαμψών σε ηλικία έξι ετών σε δασκάλους να μάθει γράμματα, συνάντησαν μεταξύ των Βρετόνων ένα φημισμένο και λαμπρό παιδαγωγό, ο οποίος ανομαζόταν Illtud και διηύθυνε ένα λαμπρό μοναστήρι και σχολή. Οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν ότι ο πατέρας του Αγίου Σαμψών Αμούν ήταν γιος του πρίγκιπα Ονωρίου της Βρεττάνης και η μητέρα του Άννα ήταν κόρη του Meurig (Μαυρικίου) και εγγονή του βασιλέα μάρτυτα Tewdrig.
Αναφέρεται επίσης ότι, όταν ο σχολάρχης Illtud είδε τον μικρό Σαμψών να έρχεται κοντά του, προφήτευσε «Αυτός θα γίνει πνευματικός οδηγός και για τις δύο πλευρές του Αγγλικού καναλιού, πολλούς θα φέρει στον Χριστό και θα γίνει ο μεγαλύτερος ιδρυτής εκκλησιών μετά τους αποστόλους». Όταν έφτασε ο μικρός κοντά στον σχολάρχη, ο Illtud έσκυψε και τον φίλησε με αγάπη, αποδίδοντας συγχρόνως τιμές στον μικρό για την μελλοντική προσφορά του στην Εκκλησία του Χριστού.
Συνεχίζει ο βιογράφος λέγοντας ότι ο δάσκαλος που βρήκαν οι γονείς του Σαμψών και τον οδήγησαν κοντά του, για να μαθητεύσει, είχε την καλύτερη γνώση των Γραφών από όλους τους άλλους Βρετόνους τόσο της Παλαιάς, όσο και της Καινής Διαθήκης. Επίσης κοντά του ο Σαμψών έγινε σπουδαίος γλύπτης. Ακόμη αναφέρει ότι ο Άγιος Illtud ήταν δάσκαλος σπουδαίος, παιδαγωγός καλός, μελετητής της φιλοσοφίας και ποίησης των αρχαίων Ελλήνων (γνώριζε πολύ καλά τα έργα των από προ Χριστού, από την εποχή του μεγάλου ποιητή Ομήρου έως την εποχή του). Επίσης γνώριζε πολύ καλά αριθμητική και γραμματική.
Στον βίο του Αγίου Σαμψών οι αναφορές σχετικά με τη ζωή του στη μονή Llantwit μας λέγουν ότι, όταν σε ηλικία 15 ετών ζήτησε από τον άγιο ηγούμενο του να του δώσει ευλογία, για να κάνει μεγάλη άσκηση, ερημική ζωή και απόλυτη νηστεία, εκείνος του απάντησε: «Μικρέ μου γιε, δεν είναι σωστό για σένα να πράξεις αυτό, καθώς ακόμα είσαι στην ανάπτυξη και είναι νωρίς για το σώμα σου να μπει σε τέτοιες ασκήσεις. Το καλύτερο για εσένα πνευματικά είναι να μη κουβεντιάζεις με τους λογισμούς σου».
Περί το 504 μ.Χ. ο μοναχός Σαμψών χιεροτονήθηκε διάκονος από τον Άγιο επίσκοπο Δουβρίκιο. Ο Άγιος Δουβρίκιος χειροτόνησε 2000 διακόνους και ιερείς και εκείρε μοναχούς και μοναχές, μεταξύ των οποίων και τη μητέρα του, μοναχή Efyddyl. Ήταν ο πρώτος επίσκοπος της Ουαλίας έως το 545 μ.Χ. και γι' αυτό όλα τα μοναστήρια της Ουαλίας προσδοκούσαν μια επίσκεψή του, προκειμένου να χειροτονήσει. Δικαίως έχει τον τίτλο «πατέρας του ουαλικού μοναχισμού». Την ίδια μέρα λοιπόν που χειροτονήθηκε ο μοναχός Σαμψών χειροτονήθηκαν ιερείς και άλλοι δύο μαθητές της σχολής. Από την ώρα που άρχισε η χειροτονία του Σαμψών, έως ότου πάρει την Αγία Κοινωνία, ο επίσκοπος, ο ηγούμενος και το εκκλησίασμα έβλεπαν ένα περιστέρι να κάθεται στον ώμο του. Το ίδιο συνέβη και όταν χειροτονήθηκε ιερεύς λίγο αργότερα στη μονή. Αυτή τη φορά, όμως, μόνο ο επίσκοπος Τεβρύγκ (Dyfrig, Δουβρίκιος), ο ηγούμενος Illtud και ο ίδιος ο Σαμψών μπορούσαν να το δουν.
Ο νεοχειροτονηθείς ιερέας Σαμψών, ο ιερέας που δεν είχε κρατήσει ποτέ έχθρα στην καρδιά του για κάποιον, ζήτησε τις ευλογίες του ηγούμενού του να αποσυρθεί σε ένα κοντινό νησάκι, το οποίο τότε λεγόταν στα κελτικά της Ουαλίας νήσος Pyr. και αργότερα (τὸν 12ο αἰ.) νήσος Caldey ή Caldy.
Περὶ το 450 μ.Χ. στὴ Ν. Ουαλία, στο βασίλειο της φυλής Δήμηται «Δημήτια» βασίλευε ο βασιλιὰς Pyr (Πύρρος), ο προπάππος του βασιλιά της περιοχής Dumnonia Γκερέιντ (Gereint, Γεροντίου), παππού του Αγίου Γκίλτα. Αργότερα οι εισβολεὶς απὸ τις Σκανδιναβικὲς χώρες (Νορβηγοὶ) την ονόμασαν «νήσο της πηγής του δροσερού νερού» (The Island of the fresh water spring) Το νησάκι αυτό ανήκε στον πρόγονο του Αγίου Γκίλτα, βασιλιά Pyr και ήταν μετόχι της μονής. Πρώτος ερημίτης και αργότερα πρώτος ηγούμενος της μοναστικής αδελφότητας ήταν ο Πύρρος (Pyr ή Pyro), αδελφός του Αγίου Γκίλτα του Σοφού.
Την στιγμή, λοιπόν, που πήγε να πάρει ευλογία από τον ηγούμενό του Άγιο Illtud και πνευματικό του πατέρα, εκείνος τον ασπάστηκε, όπως όταν νήπιο ήταν μαθητής στη σχολή, και κατόπιν, ακουμπώντας πατρικά το στήθος του, προφήτευσε: «Σε τούτους τους χρόνους μεγαλύτερο ασκητή δεν έδωσε η γενιά μας». Τον ευλόγησε και με αναφιλητά αποχωρίστηκε τον υποτακτικό και αγαπημένο του μαθητή.
Την ημέρα που έφθασε στο νησί ο Σαμψών, βρήκε τον Άγιο Γκίλτα να συγγράφει ζώντας με μεγάλη άσκηση, καθώς ήταν περίοδος νηστείας. Ζούσε στο κελλί που είχε φτιάξει ο αδελφός του Πύρρος πλάι στην πηγή του νησιού με το δροσερό νερό. Με τις ευλογίες του Αγίου Illtud στο μετόχι έρχονταν για περισσότερη άσκηση και περισυλλογή και άλλοι μαθητές. Εκεί πήγαινε και ο πνευματικός του Αγίου Illtud και της μονής, ο πρώτος αρχιεπίσκοπος Ουαλίας Δουβρίκιος. Αυτός χειροτόνησε τότε τον Σαμψών δεύτερο ηγούμενο της μονής του νησιού. Εκεί τον χειροτόνησε επίσης επίσκοπο, πριν φύγει για ιεραποστολή στην Κορνουάλη και τη Βρεττάνη.
Στην παράδοση της Κελτικής Εκκλησίας υπάρχουν πολλές αναφορές για τη νήσο αυτή, το μετόχη της μονής Llantwit. Λέγουν επίσης ότι η νήσος την εποχή που πήγε ο ασκητής Σαμψών ήταν μικρή και δεν επαρκούσε, για να καλλιεργούν λαχανικά για τις ανάγκες τους οι μοναχοί και οι ερημίτες. Με την προσευχή όμως του ηγούμενου των Αγίυ Illtud απομακρύνθηκε η θάλασσα, φάνηκε περισσότερη ξηρά, έγινε μεγαλύτερος ο χώρος της αυλής έξω απο τα κελλιά, ώστε να καλλιεργούν τα λαχανικά τους οι μοναχοί. Σήμερα έχει έκταση 500 εκτάρια. Είναι ένα από τα πολλά μικρά άγια νησιά των Βρετανικών Νήσων και αρχικά ήταν ενωμένο με την ξηρά της Ουαλίας. Απο τη μεσολιθική εποχή κατοικούσαν εκεί άνθρωποι και υπήρχαν πολλά άγρια θηρία, σύμφωνα με τα ευρήματα των αρχαιολόγων.
Το θαύμα του Αγίου Illtud περιγράφεται ως εξής: Όταν του ζήτησαν οι μοναχοί και ασκητές της νήσου να τους συμβουλεύσει τι να κάνουν, για να προμηθεύονται τα αναγκαία λαχανικά για τη βασική τους διατροφή, τους απάντησε με τον παρακάτω τρόπο: Γονάτισε και ακουμπώντας την κεφαλή του στο έδαφος προσευχήθηκε θερμά πολλή ώρα, παρακαλώντας τον Θεό να μεγαλώσει το νησί, να δώσει στους ασκητές και καινούργια γη, για να γίνει εύφορος κήπος. Όταν σηκώθηκε ο Άγιος από το έδαφος, είδαν ότι με την άμπωτη είχαν υποχωρήσει τα νερά (φαινόμενο συνηθισμένο στα νησάκια της Ουαλίας). Ο Άγιος Illtud τότε περπατώντας χάραζε με την ηγουμενική του ράβδο σε απόσταση ενός μιλίου και κάτι περισσότερο στην αποκαλυπτόμενη επιφάνεια. Έπειτα σήκωσε τα χέρια του στον ουρανό και παρακάλεσε θερμά τον Κύριο και Δημιουργό μας να μην επιστρέψουν τα νερά, όπως και έγινε. Η θάλασσα έγινε ξηρά, εύφορη γη. Τότε ο Illtud μαζί με τους μοναχούς έσπειραν σπόρους, που αργότερα έδωσαν πλούσιους καρπούς. Μετά το γεγονός αυτό κάθε χρόνο είχαν πολλή σοδειά και όλα τα απαιτούμενα για τη συντήρηση όχι μόνο όσων μοναχών έμεναν μόνιμα εκεί και όσων ερημιτών έρχονταν ν' ασκητεύσουν τον καιρό της νηστείας, αλλά και για να δώσουν πολλά από αυτά ελεημοσύνη.
Στο νησί αυτό επίσης φύτρωναν πολλά βότανα και υπήρχαν άνθη κατάλληλα για αιθέρια έλαια. Σήμερα το νησί ανήκει, δυστυχώς, στη ρωμαιοκαθολική εκκλησία και εκεί υπάρχει αββαείο (Caldey Abbey). Εκεί στο εργαστήριο του αββαείου παρασκευάζουν από τα βότανα και τα άνθη των θάμνων, ιδίως του ασπαλάθου ή της ασφαλακτίας, πολύτιμα αρώματα ή αιθέρια έλαια. Το νησί αυτό είναι προσκύνημα από την εποχή της Κελτικής Εκκλησίας. Σήμερα, για να επισκεφθεί κάποιος με βάρκα ιδιωτική το νησί, χρειάζεται τη γραπτή άδεια του αββαείου. Επίσης μπορεί κάποιος να επισκεφθεί τους χώρους ορισμένη εποχή του χρόνου, κυρίως το καλοκαίρι, με τα μεταφορικά καΐκια που έχουν ειδική άδεια.
Ο Άγιος Illtd, λοιπόν, είχε ζήλο ευαγγελικό και η προσευχή της καρδιάς του ήταν κάθε ψυχή να έρθει στον Χριστό. Αυτός ήταν και ο λόγος που από τη μονή - σχολή του έφυγαν πολλοί ιεραπόστολοι για τη Γαλλία, όπως πληροφορούμεθα από τη βιογραφία του αδελφού του Σατούρν. Ο βίος του αδελφού του Αγίου Σατούρν «Vita Sadwrn» γράφτηκε το 1140 μ.Χ. στη Βρεττάνη.
Ως ηγούμενος ο Άγιος Illtud όρισε επίσης μετά τις ακολουθίες της ημέρας να γίνεται ανάγνωση αποσπασμάτων από τον βίο του Αγίου Αντωνίου, τον οποίο ο Άγιος Αθανάσιος κατά την εξορία του στην Trier της Γαλλίας (από το 336 έως το 338 μ.Χ.) είχε διαδώσει ευρέως, κείμενα από τα γραπτά του Αγίου και Μέγα Βασιλείου και ακόμα όλα, όσα αναφέραμε ότι ο Άγιος Illtud είχε πάρει από τη μονή του Αγίου Κασσιανού στη Μασσαλία.
Κάποτε, κατά τη διάρκεια της ηγουμενίας του, ο Άγιος, επιθυμώντας περισσότερη άσκηση και ερημία, κλείστηκε σε ένα σπήλαιο κοντά στη μονή χωρίς να ξέρει κανείς που ακριβώς. Αυτό έφερε θλίψη στους μοναχούς και μαθητές του, στους φτωχούς που έτρεφε, στους γυμνούς που έντυνε. Στη σπηλιά, λέγει η παράδοση, οι άγγελοι την ενάτη ώρα του έφερναν κρίθινο ψωμί και ένα κομμάτι ψάρι. Έβγαινε μόνο, για να πιει νερό με τη χούφτα από το κοντινό ποτάμι Ενγουένυ (Ewenny).
Γνωρίζουμε ότι ο Άγιος Γκίλτας, μοναχός στη μονή και μαθητής στη σχολή του Αγίου Illtud, αγαπούσε να φτιάχνει χάλκινες κουδούνες, αναμειγνύοντας διάφορα μέταλλα. Ένας θελημητάρης μοναχός κάποτε εστάλη να πάει δώρο μια κουδούνα στην μονή του Αγίου Δαβίδ. Στον δρόμο ο μοναχός έπαιζε την κουδούνα και, περνώντας έξω από τη σπηλιά που ασκήτευε ο Άγιος, ο γλυκός ήχος τον έκανε να βγει έξω από την κρυψώνα του. Παίρνοντας στα χέρια του την κουδούνα, την χτύπησε τρεις φορές και, μαγεμένος από τον ήχο της, ζήτησε να την αγοράσει. Ο μοναχός αρνήθηκε να την πουλήσει, λέγοντας ότι την πηγαίνει δώρο στον Άγιο Δαβίδ κατ' εντολή του Αγίου Γκίλτα. Φτάνοντας στη μονή του Αγίου Δαβίδ, παρέδωσε την κουδούνα, αλλά αυτή δε χτυπούσε. Απορημένος ο Άγιος Δαβίδ ρώτησε τον θεληματάρη, εάν την έπαιξε κάποιος στη διαδρομή. Όταν ο μοναχός του αφηγήθηκε το περιστατικό με τον ασκητή στο δρόμο, ο Άγιος Δαβίδ του είπε: «πήγαινε πίσω στη σπηλιά και δώσε την κουδούνα στον ασκητή, διότι σε αυτόν ανήκει· μάθε αδελφέ μου, ότι ο ασκητής δεν είναι άλλος από τον ηγούμενό σας Illtud». Ο μοναχός επέστρεψε στη μονή και με πολλή χαρά είπε σε όλους ότι βρήκε τον ηγούμενό τους. Έτσι ο Άγιος αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω στη μονή, δίνοντας τέρμα στην ερημία του. Για την επιστροφή του στη μονή έγινε μεγάλη πανήγυρη τη μέρα αυτή και οι μοναχοί, οι φτωχοί και όλοι, όσοι είχαν ανάγκες πνευματικές, δόξαζαν και υμνούσαν τον Θεό. Η κουδούνα αυτή βρισκόταν στη μονή έως το 959 μ.Χ., που ο βασιλιάς των Άγγλων Edgar (959 - 975 μ.Χ.) σε μια επιδρομή του την πήρε μαζί με άλλους θησαυρούς της μονής. Η τοπική παράδοση λέγει ότι γι' αυτό έπαθε πολλές δοκιμασίες και αναγκάστηκε να επιστρέψει τα κλοπιμαία.
Αφ' ότου ο Άγιος Illtud εγκατέλειψε τα εγκόσμια και τον έγγαμο βίο, η σύζυγός του Τρύνιχιτ, όταν ήταν ήδη ηγούμενος στο Llantwit, τον επισκέφτηκε μόνο μια φορά. Εκείνη, αφ' ότου έμαθε ότι ο άνδρας της εκάρη μοναχός, ζούσε πάνω στο βουνό, σε ένα βραχώδες κελλί, κοντά στον ποταμό Nadafan, λίγα μίλια απο τη μονή του Αγίου στην περιοχή Llanrhidian. Λένε για την ερημίτισσα ότι ζούσε ασκητικά βοηθώντας και στηρίζοντας συγχρόνως τις χήρες και τους φτωχούς σ' ένα πανδοχείο που είχε φτιάξει. Επίσης λένε ότι για την Τρύνιχιτ ότι νήστευε έως την ενάτη και τότε μόνο έτρωγε κριθαρένιο ψωμί και έπινε νερό.
Κάποια φορά φαίνεται ότι αισθάνθηκε την επιθυμία να δει τον πρώην σύζυγό της. Επειδή στη γύρω περιοχή μιλούσαν με θαυμασμό για την αγιότητα και τον ενάρετο βίο του, θέλησε ν' ακούσει και να μάθει την πνευματική του ζωή και συγχρόνως να στηριχθεί με τις συμβουλές του στον ασκητικό της βίο. Όταν ήρθε να τον επισκεφτεί, ο ηγούμενος Illtud έσκαβε στον κήπο της μονής. Όμως εκείνη δεν αναγνώρισε το ασκητικό και διαφορετικό πια πρόσωπό του με τα γένια. Δεν ήταν πια ο ωραίος στρατιωτικός και ευγενικός ιππότης, που γνώριζε πριν πολλά χρόνια. Τον χαιρέτησε και τον ρώτησε πού μπορεί να βρει τον πρώην σύζυγός της, αναφέροντας ποια είναι. Εκείνος δυσαρεστήθηκε που ήρθε να τον επισκεφτεί χωρίς να έχει στείλει κάποιον να τον ρωτήσει, εάν της επιτρέπει. Μην επιθυμώντας να συνομιλήσει μαζί της, παρακάλεσε τον Θεό να χάσει για λίγο το φως της ως δοκιμασία. Η Τρύνιχιτ ξαναβρήκε σύντομα την όρασή της, αλλά το γεγονός της φόβισε τόσο, ώστε έφυγε αμέσως και δεν επανήλθε, φοβούμενη μην τον δυσαρεστήσει.
Ο Άγιος είχε πλούσια χαρίσματα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Μεταξύ των άλλων χαρισμάτων, του προφητικού και του διορατικού, είχε και το χάρισμα της θαυματουργίας. Με τη θερμή του προσευχή και τις μεσιτείες του στον Θεό θεράπευε από σοβαρές ασθένειες πλήθος προσκυνητών, που προσέρχονταν στη μονή ζητώντας τη βοήθειά του.
Συχνά νήστευε και προσευχόταν καθισμένος στα σκαλία του κελλιού του, για να συγχωρέσει ο Θεός την αμαρτία κάποιου άλλου, συμπάσχοντας για τη σωτηρία του συνανθρώπου του. Συχνά συνήθιζε να λέει: «Όποιος στέλνει κακά στον άλλο, το κακό επιστρέφει στον ίδιο».
Γράφουν ότι προς το τέλος της ζωής του ο Άγιος ίδρυσε στην κεντροκεντρική Ουαλία ιερό χώρο κοντά στη σημερινή πόλη Τολγκεχλέι (Dolgellau), στις όχθες του ποταμού Μανδάιμ (Manddaum). Όμως αυτό δεν φαίνεται να ευσταθεί ιστορικά, δηλαδή ότι ταξίδευε στην τοποθεσία αυτή ή ότι παρέμεινε κάποιο διάστημα και ίδρυσε εκκλησιαστική κοινότητα. Εκείνο, που αναφέρουν συχνά οι ιστορικοί και είναι επιβεβαιωμένο, είναι ότι ταξίδευσε σε πολλές περιοχές των Βρετανικών Νήσων για ανταλλαγή σπόρων και ίσως να έφτασε και στην περιοχή αυτή. Ίσως ακόμη πέρασε κάποιος από τους μαθητές του, ή από σεβασμό και τιμή προς τον μεγάλο σχολάρχη έδωσαν τ όνομά του τους επόμενους αιώνες σε αυτή την εκκλησιαστική κοινότητα.
Τον 13ο αι. κτίσθηκε εκεί εκκλησία αφιερωμένη στο όνομα του Αγίου Illtud, που ανακαινίσθηκε έως σήμερα αρκετές φορές. Μέσα σε αυτήν την εκκλησία βλέπουμε μια μεγάλη πέτρα που λέγεται Kenric’s stone. Πιθανώς φιλοτεχνήθηκε στα μέσα του 12ου αι., κατ' άλλους νωρίτερα (η επιγραφή είναι Hiberno-saxon του 9ου ή 10ου αι. μ.Χ.), έχει σχήμα σκεπάσματος φερέτρου και φέρει επάνω της το αποτύπωμα του ποδιού του Kenric. Είναι ένα είδος τάματος ή παρακλήσεως στον Άγιο Illtud από τον Kenric, αρχηγό τοπικής φυλής, ο οποίος ζητά από τον άγιο να τον φέρει πίσω στην πατρίδα του την Ουαλία σώο και αβλαβή από τα προσκυνήματά του στα Ιεροσόλυμα, τη Ρώμη και το νησὶ Μπάρτζι της Β. Ουαλίας.
Η οσιακὴ κοίμηση του Αγίου Ίχλτυτ
Ο Άγιος είχε το διορατικό και το προφητικό χάρισμα· σε πολλούς προείπε τι θα τους συμβεί μελλοντικά. Προείπε τον θάνατό του στους δύο ηγούμενους, τον Ισανό (Isanus) και τον Ατόκλιο (Atoclius), πνευματικὰ παιδιὰ του Αγίου Δαβίδ, οι οποίοι ήρθαν να τον επισκεφθούν στο τέλος της επίγειας ζωής του. Μόλις μπήκαν στο κελλί του, τους χαιρέτησε με αγαλλίαση και με χαρά και ευχαρίστησε τον Θεό, που στις τελευταίες του στιγμές θα έχει συντροφιά τους πνευματικούς του φίλους, να ψάλλουν μαζί του ύμνους στον Κύριο, να υμνούν τα μεγαλεία Του, να τον δοξάζουν για τις πλούσιες δωρεές Του. Τους προείπε ότι ο Θεός θα τους αξιώσει να δουν πως οι άγγελοι θα τον μεταφέρουν στην άλλη ζωή και πως θα πάρουν στα αγγελικά τους χέρια την ψυχή του. Πράγματι, οι δύο ηγούμενοι διηγούνταν αργότερα ότι άκουσαν τις αγγελικές και ουράνιες εκείνες μελωδίες. Διηγούνταν ακόμα ότι, ενώ και οι τρείς με ένα στόμα δοξολογούσαν τον ουράνιο Πατέρα, η ψυχή του ηγούμενου Ίχλτυτ ξεκίνησε εν ειρήνη το ταξίδι της για τον ουρανό.
Επίσης τους είπε ότι και τους ίδιους σύντομα θα καλέσει ο Κύριος, σύντομα θα συναντήσουν τον Νυμφίο Χριστό. Πράγματι, σε 40 ημέρες ο ηγούμενος Ίσανος εκοιμήθη ειρηνικά τη στιγμή που ανέπεμπε δοξολογίες στον Θεό και Τον ευχαριστούσε για τις δωρεές του. Μετά από 15 ημέρες με τον ίδιο τρόπο εκοιμήθη και ο ηγούμενος Ατόκλιος.
Ο Άγιος Ίχλτυτ επίσης φέρεται ότι κάποιο διάστημα έζησε ως ερημίτης στη Νότια Ουαλία, κοντά στο Μαρίδουνον ή Μαυροβούνιο. σ' ένα λόφο που φέρει το όνομά του έως σήμερα, «βουνὸ τοῦ Ἴχλτυτ» (Mynydd Illtud) και έχει ύψος 1.100 πόδια. Η παράδοση διέσωσε ότι εκεί έχει θαφτεί. Υπάρχουν ίχνη του τάφου του Αγίου Ίχλτυτ, που ονομάζονται Bedd illtud (Illtud’ Grave).
Σ' αυτόν τον αγιασμένο τόπο φαίνεται ότι από τον 2ο μ.Χ. αι. οι χριστιανοί που ζούσαν στη ρωμαϊκή πόλη Κάρδιφ και στις γύρω περιοχές είχαν ιδρύσει κατακόμβες ως τόποι λατρείας, καθώς στα τέλη του 2ου και τον τρίτο αιώνα διώκονταν από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες.
Οι χωρικοί της γύρω περιοχής έως τις ημέρες μας διηγούνται ότι έως την εποχή των παππούδων τους από το εσπέρας της παραμονής της κοιμήσεώς του Αγίου, στις 6 Νοεμβρίου, έβλεπαν όλο το βράδυ ένα ουράνιο φως να σκεπάζει την περιοχή και να εστιάζει πάνω από τον τάφο του. Μέχρι το 1900 μ.Χ. το εσπέρας της 5ης προς 6ης Νοεμβρίου πλήθος των πιστών συγκεντρωνόταν στον τόπο αυτό, για να ψάλλουν ύμνους και την ασματική ακολουθία του Αγίου.
Η ασματική ακολουθία του Αγίου Ίχλτυτ, που γράφτηκε λίγους αιώνες μετά την κοίμησή του, συνηθιζόταν να διαβάζεται, πριν καλλιεργήσουν οι γεωργοί τη γη, πριν σπείρουν και φυτεύσουν άνθη και δέντρα. Επίσης, τη διάβαζαν οι γονείς των μαθητών για να αφομοιώσουν τα μαθήματα. Διαβαζόταν σε ετοιμοθάνατους, ώστε να έχουν οσιακό και ειρηνικό τέλος, όπως ο Άγιος.
Αλλού υπάρχουν αναφορές ότι ο Άγιος εκοιμήθη στη γενέτειρά του. Πράγματι ο Άγιος λίγο πριν φύγει για την ουράνια ζωή επισκέφτηκε τους πρώην μαθητές του, τους πνευματικούς φίλους και συμπατριώτες του στη Βρεττάνη. Προφανώς, όμως, δεν κοιμήθηκε εκεί.
Επίσης, ο Άγιος Ίχλτυτ, όταν έπεσε ο λιμός στη Βρεττάνη, είχε έρθει με πλοία, φέρνοντας σπόρους καλαμποκιού και τρόφιμα, για να βοηθήσει τους αναγκεμένους.
Στις αρχαίες επισκοπές της Γαλλίας Leon, Vannes και Treguier βρίσκουμε επτά εκκλησίες αφιερωμένες στη μνήμη του, ιδρυμένες από πνευματικά του παιδιά. Μάλιστα, στη Β. Γαλλία, στην περιοχή Landebaeron in Cotes-du-Nord, της οποίας είναι προστάτης, φυλάσσεται ένα μέρος από την κάρα του Αγίου μέσα σε ασημένια λειψανοθήκη και πολλά θαύματα γίνονται σε όσους ζητούν τις μεσιτείες του.
Από τους μαθητές του ιδρύθηκαν 15 εκκλησίες στην Ουαλία αφιερωμένες σε αυτόν. Στη νήσο Caldey, όπου έζησε και μόνασε ο μαθητής του Σαμψών, έχτισε εκκλησία προς τιμήν του δασκάλου του, Αγίου Ίχλτυτ, εκεί όπου βρισκόταν το κελλί του μετοχίου τους, η οποία υπάρχει ανακαινισμένη έως σήμερα. Εκεί υπάρχει μια φημισμένη πέτρα (Ogham Stone) με ογκασμική και λατινική επιγραφή. Οι χαρακτήρες του ογκασμικού αλφαβήτου χρονολογούνται τον 6 αι. μ.Χ. και η λατινική γραφή περίπου το 900 μ.Χ. (κατ΄άλλους πιο πριν). Έχει στην κορυφή το σύμβολο του Σταυρού και φτάνει σε ύψος 5 ποδών (1,5 μέτρο).
Στη μικρή σημερινή πόλη, όπου ο Άγιος Ίχλτυτ τον 5ο αι. ίδρυσε μονή - σχολή του στη Ν. Ουαλία, υπάρχουν δύο εκκλησίες αφιερωμένες στη μνήμη του. Η όμορφη εκκλησία του «Llanilltud Fawr» οικοδομήθηκε πάνω από την αρχική του Αγίου, που καταστράφηκε το 987 μ.Χ. από τους Βίκινγκς. Δύο δημοτικά σχολεία και ένα γυμνάσιο της πόλης αυτής επίσης φέρουν το όνομά του.
 |
| Οι κέλτικοι σταυροί που βλέπουμε στη φωτογραφία βρίσκονται σήμερα πάνω σε τάφους στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Ίχλτυτ. Ο Άγιος Ίχλτυτ κοιμήθηκε στις 6 Νοεμβρίου 537 μ.Χ. σε ηλικία 87 ετών. Η μνήμη του τιμάται 6 Νοεμβρίου και 6 Σεπτεμβρίου. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο ανώνυμος μοναχός της Βρεττάνης, που το 610 μ.Χ. έγραψε τον βίο του Αγίου Σαμψών (495 - 465 μ.Χ.), επισκόπου Dol, του αγαπητού μαθητού του Αγίου Ίχλτυτ, αναφέρει ότι επισκέφθηκε τη μονή του Αγίου Ίχλτυτ στη Ν. Ουαλία και ότι οι πληροφορίες που μπόρεσε να συλλέξει είναι αυθεντικές. Κατέγραψε ό,τι του διηγήθηκαν οι γεροντότεροι λαϊκοί και μοναχοί που συνάντησε, οι οποίοι, όταν ήρθαν σε νεαρή ηλικία να μονάσουν στη μονή, γνώρισαν τον Άγιο, πριν φύγει για την άλλη ζωή το 537 μ.Χ. Άλλοι κατέθεσαν ό,τι είχαν ακούσει από πρώτο χέρι από τους γεροντότερους σχετικά με τον Άγιο Ηγούμενο και Σχολάρχη Ίχλτυτ. Ο βιογράφος βεβαιώνει ότι έγιναν όλα έτσι, όπως τα γράφει (βλέπε στο χειρόγραφο Vita Samsonis). Ακόμη, για τον βίο του βρίσκουμε πληροφορίες στα χειρόγραφα της μονής La Noe Venec και στον βίο του μαθητή του Παύλου Αυριλιανού (Paul Aurelian, 479-579 μ.Χ.). Επίσης από τον μοναχό Nennius (περ. 740-835 μ.Χ.) γνωρίζουμε αρκετά για τη ζωή του Αγίου, όπως και από τη βιογραφίου του αδελφού του Αγίου Σατουρνίνου, που γράφτηκε το 1140 μ.Χ. στη Γαλλία. Επίσης, οι ιερείς της ένδοξης μονής Llandaf στα χειρόγραφά τους τον 12ο αι., περιγράφουν τον βίο και τη λειτουργία της εκκλησιαστικής του σχολής. |
Πηγές
- Ορθόδοξος Συναξαριστής - www.saint.gr
- Μέγας Συναξαριστής - www.synaxarion.gr
- «Οι Άγιοι των Βρετανικών Νήσων», του Χριστόφορου Κων. Κομμοδάτου, Επισκόπου Τελμησσού, Αθήνα1985
- Ορθόδοξη Βρετανική και Κελτική Εκκλησία - Βίοι Αγίων της Ουαλίας, Εκδόσεις Ι.Μ Μεταμορφώσεως Σωτήρος, Συγγραφέας Μαζαράκη Γ. Κασσιανή
- Ιστοσελίδα Celtic Saints - www.celticsaints.gr
- Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο - www.sch.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου