Άγιος Νεομάρτυρας Τριαντάφυλλος εκ Ζαγοράς του Πηλίου

 Ημερομηνία Εορτής: 8 Αυγούστου

Τύπος Εορτής: Σταθερή. Εορτάζει στις 8 Αυγούστου εκάστου έτους

1663 - 1680

Βιογραφία

Τριαντάφυλλος ὡράθη ῥόδον νέον,

Ἐρυθροβαφὲν τῇ ῥοῇ τῶν αἱμάτων.

Ο ένδοξος νεομάρτυρας του Χριστού Τριαντάφυλλος γεννήθηκε το 1663 μ.Χ. στην Ζαγορά της Μαγνησίας, στα μαύρα χρόνια, που το Γένος μας και όλοι οι Ορθόδοξοι λαοί των Βαλκανίων ζούσαν κάτω από μια από τις πιο τυραννικές περιόδους της ιστορίας. 

Οι γονείς του ήταν άνθρωποι απλοί και φτωχοί, αλλά θεοσεβούμενοι, οι οποίοι τον ανέθρεψαν με παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Στάλαξαν στην παιδική του ψυχή την πίστη στον μόνο αληθινό Τριαδικό Θεό, τον Οποίο μας γνώρισε ο ενανθρωπίσας Υιός και Λόγος Του, Ιησούς Χριστός. Να έχει προσήλωση στην αγία Εκκλησία Του, το ασφαλές καταφύγιο κάθε ψυχής. Γι αυτό και τον οδηγούσαν συχνά στην εκκλησία. Και εκείνος έτρεχε με χαρά και αγαλλίαση για να βοηθά τον ιερέα και τον ψάλτη του χωριού. Έμαθε το Χριστό και τους αγίους, να τους θεωρεί φίλους του, να κουβεντιάζει ώρες ολόκληρες μαζί τους. Ιδιαίτερα σεβόταν και αγαπούσε την Παναγία μας και τον Άγιο Γεώργιο, ο οποίος είχε υποφέρει και είχε μαρτυρήσει ηρωικά με τη ζωή του για την πίστη στο Χριστό. 

Νωρίς είχε χάσει τους γονείς του, μένοντας ορφανός. Η ακράδαντη πίστη του στο Θεό τον στήριξε στη δύσκολη εκείνη περίοδο της ζωής του. Για να μπορέσει να επιβιώσει αναζήτησε εργασία ως ναυτικός. Πράγματι ένας καραβοκύρης τον πήρε στη δούλεψή του. Τον έκαμε ναύτη στο εμπορικό του καράβι, το οποίο ταξίδευε στο βόρειο Αιγαίο, μεταφέροντας εμπορεύματα. Ο νεαρός Τριαντάφυλλος τον ευχαρίστησε και του υποσχέθηκε πως δεν θα μετανιώσει ποτέ, που τον προσέλαβε στο πλοίο του, δείχνοντας ασυνήθιστη ευσυνειδησία, τιμιότητα, εργατικότητα και καλοσύνη. Όμως οι άλλοι ναύτες, άνθρωποι σκληροί και άπονοι, συμπεριφέρονταν βάναυσα στον νεαρό Τριαντάφυλλο, τον οποίο λοιδορούσαν και περιέπαιζαν. Ανάμεσά τους υπήρχαν και τούρκοι, οι οποίοι τον περιγελούσαν για την ευσέβειά του, βλέποντάς τον να προσεύχεται συχνά και να μιλά για το Χριστό και τους αγίους. Εκείνος τους απέκρουε με ευγένεια και ανεξικακία και συνέχιζε να προσεύχεται με θέρμη και πίστη στο Θεό. Να εναποθέτει τις ελπίδες του στον Χριστό. Να προσεύχεται και γι΄ αυτούς, διότι ήξερε ότι ήταν θύματα του διαβόλου, ο οποίος τους έβαζε για να τον πειράξουν και να τον αποσπάσουν από την ευσέβειά του.

Ο καιρός περνούσε και ο ναύκληρος Τριαντάφυλλος κέρδιζε όλο και περισσότερο τη συμπάθεια των συναδέλφων του χριστιανών ναυτικών. Όχι όμως και των μουσουλμάνων, οι οποίοι τον μισούσαν θανάσιμα και έψαχναν ευκαιρία να τον εκδικηθούν. 

Η ευκαιρία τους δόθηκε σ' ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη όπου το πλοίο του έδεσε στο λιμάνι της. Εκεί ο Τριαντάφυλλος επισκέφτηκε τις εκκλησίες και τα αγιάσματα της Πόλης. 

Μετά το αγκυροβόλι, μια παρέα από τους μουσουλμάνους ναύτες, προκάλεσαν διαμάχη με τον Τριαντάφυλλο, με σκοπό να τον παγιδέψουν. Μηχανεύτηκαν φρικτή συκοφαντία, ότι δήθεν τους είχε εκμυστηρευτεί ότι σκόπευε να αλλαξοπιστήσει και να ασπασθεί το Ισλάμ και κατόπιν άλλαξε γνώμη.

Με την ευκαιρία θέλουμε να τονίσουμε πως ο πιο συνηθισμένος τρόπος εκδίκησης των τούρκων κατά των Ελλήνων ήταν η συκοφαντία της δήθεν εκδήλωσης πρόθεσης εξισλαμισμού. Αυτό για την σαρία, δηλαδή τον ισλαμικό νόμο, αποτελεί σοβαρότατο παράπτωμα, το οποίο ισοδυναμεί, ή τον ακούσιο εξισλαμισμό του κατηγορούμενου, ή την θανάτωσή του. Με αυτήν την συκοφαντία βρήκαν μαρτυρικό θάνατο πλήθος Νεομαρτύρων. 

Πήγαν λοιπόν εκείνοι οι συκοφάντες στον επίτροπο του Σουλτάνου για θρησκευτικά θέματα, τον διαβόητο Μουσταφά, στον οποίο τον κατήγγειλαν ως αρνητή του Ισλάμ, προσθέτοντας επίσης και την κατηγορία ότι δήθεν είχε προσβάλει τη θρησκεία τους και τον Μωάμεθ. Απλή άλλωστε άρνηση εξισλαμισμού σήμαινε ύβρη κατά του Ισλάμ. Σε λίγη ώρα κατέφθασε απόσπασμα αγρίων στρατιωτών, οι οποίοι συνέλαβαν και έδεσαν πισθάγκωνα τον 18χρονο Τριαντάφυλλο και τον οδήγησαν στον τούρκο διοικητή της πόλεως για να απολογηθεί. Ο ανακριτής πασάς μεταχειρίστηκε αρχικά κολακείες και ταξίματα, προκειμένου να τον δελεάσει και να αλλαξοπιστήσει. Τον επαίνεσε για τα νιάτα του και τη λεβεντιά του και του έταξε πλούτη, τιμές και αξιώματα αν απαρνιόταν την πίστη του και ασπαζόταν το Ισλάμ. Εκείνος όμως με ασυνήθιστο θάρρος αρνήθηκε και ομολόγησε: «Τον αληθινό Θεό και Σωτήρα μου Ιησού Χριστό δε θα δεχτώ ποτέ να απαρνηθώ»!

Μετά από αυτή την θαρραλέα ομολογία του, ο ανακριτής άρχισε τις φοβέρες και τις προειδοποιήσεις πως, για να γλυτώσει τις τιμωρίες και το θάνατο, έπρεπε να εξισλαμισθεί. Εκείνος όμως έμεινε αμετακίνητος στην πίστη του και φώναζε δυνατά: «είμαι Χριστιανός και Χριστιανός θέλω να πεθάνω»! Ύστερα από αυτό έδωσε διαταγή να αρχίσουν τα βασανιστήρια, ευελπιστώντας ότι το νεαρό παιδί θα λύγιζε, μπροστά στα μαρτύρια και θα αλλαξοπιστούσε. Τον παρέδωσε σε άξεστους, άγριους και απάνθρωπους βασανιστές, οι οποίοι τον μαστίγωσαν ανελέητα και τον βασάνισαν φρικτά. Αλλά ο Μάρτυρας έμεινε εδραίος, παρ’ όλους τους αφόρητους πόνους του.

Όταν είδαν ότι δεν μπορούσαν να τον μεταπείσουν, αποφάσισαν να τον θανατώσουν. Τον οδήγησαν στον ιππόδρομο της Κωνσταντινούπολης, όπου χιλιάδες Χριστιανοί έχυσαν το αίμα τους για την πίστη τους στο Χριστό. Ήθελαν να παρακολουθήσει ο όχλος την εκτέλεση για παραδειγματισμό. Να σπείρουν το φόβο στους υπόδουλους Χριστιανούς, ώστε να μην διανοούνται να σηκώσουν κεφάλι. Ο δήμιος πλησίασε τον μόλις δεκαεπτάχρονο Μάρτυρα και του έκοψε το κεφάλι. 

Ήταν 8 Αυγούστου του 1860 μ.Χ.. Το νεαρό αυτό βλαστάρι, ένα από τα εύοσμα άνθη του μυστικού λειμώνα του Θεού, ο Άγιος Τριαντάφυλλος, αντάλλαξε τα πλούτη και τις δόξες της επίγειας πρόσκαιρης ζωής με την αιώνια και ατελεύτητη ζωή. 

Η μνήμη του εορτάζεται στις 8 Αυγούστου, την ημέρα του μαρτυρίου του. Την ημέρα αυτή τιμάται και η μνήμη του τόσο στην Ζαγορά, όσο και στις Αλυκές Βόλου.

Τεμάχιο του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Τριαντάφυλλου υπάρχει τεθησαυρισμένο στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου, στο νησί Άνδρος, μαζί με την εικόνα του Αγίου.

Λειτουργικά κείμενα

Ἀπολυτίκιον Αγίου Τριαντάφυλλου

Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Θείας πίστεως, ἔχων τὴν χάριν, χαίρων ἤθλησας, ἀνδρειοφρόνως, Νεομάρτυς Χριστοῦ Τριαντάφυλλε· ὅθεν ὡς ῥόδον εὐφραίνεις ἡδύπνευστον, τὴν Ἐκκλησίαν τῇ θείᾳ ἀθλήσει σου. Μάρτυς ἔνδοξε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον

Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.

Ἀθλητὴς ἀήττητος τῆς εὐσεβείας, ἀνεδείχθης Ἅγιε, καταβαλὼν τὸν δυσμενῆ· ὅθεν Χριστὸς Τριαντάφυλλε, μαρτυρικῇ σε ἐδόξασε χάριτι.

Μεγαλυνάριον

Χαίροις ὁ ἀθλήσας ὑπὲρ Χριστοῦ, προθύμῳ καρδίᾳ, Τριαντάφυλλε Ἀθλητά· χαίροις Ζαγοραίων, ἀγλάϊσμα καὶ κλέος, οὓς φύλαττε καὶ φρούρει ταῖς ἱκεσίαις σου.

Αγιογραφίες / Φωτογραφίες

Πηγές

• Ορθόδοξος Συναξαριστής - www.saint.gr
• Άρθρο Λάμπρου Κ. Σκόντζου Θεολόγου - Καθηγητού στην ιστοσελίδα του Ιερού Ησυχαστηρίου Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου.